Μία από τις πιο κοστοβόρες επενδύσεις για κάποιον που ανοίγει εστιατόριο είναι ο σχεδιασμός και η διακόσμηση των εσωτερικών του χώρων. Το χρώμα και το φως είναι δυο βασικά στοιχεία αυτού του σχεδιασμού, στα οποία συχνά γίνονται λάθη. Και ενώ οι περισσότεροι επιλέγουν με ευκολία τη χρωματική παλέτα για την επιχείρησή τους, το να διαλέξουν φωτιστικά αποδεικνύεται αρκετά δυσκολότερο. Επειδή κάθε χώρος εστίασης σήμερα δίνει βαρύτητα στις δημιουργικές λύσεις φωτισμού, καλό θα ήταν να αποκτήσετε ορισμένες χρήσιμες πληροφορίες, που θα τις αξιοποιήσετε με την πρώτη ευκαιρία.

Και εγένετο... φως!

Προτού εξετάσει κανείς τις σύγχρονες τάσεις στο φωτισμό εστιατορίων, θα ήταν χρήσιμο να γνωρίζει μερικούς όρους και μονάδες μέτρησης του φωτός, ώστε να επιλέξει τα σωστά φωτιστικά, με τον σχεδιαστή ή τον προμηθευτή του, όταν έρθει η ώρα. Ας ξεκινήσουμε με την πηγή του φωτός αυτή καθαυτή και τα χαρακτηριστικά της. Αυτό που όλοι λένε λαμπτήρα ή πιο σωστά λάμπα.

• Απόδοση: Η απόδοση μιας λάμπας αφορά την ένταση του φωτός που εκπέμπεται από αυτήν όταν είναι αναμμένη. Είναι κοινή παρανόηση πως τα Watts μετρούν τη φωτεινότητα, αφού στην πραγματικότητα αναφέρονται μόνο στην κατανάλωση ενέργειας που χρειάζεται η λάμπα για να λειτουργήσει. Αυτό που αντιλαμβανόμαστε ως φωτεινότητα στην πραγματικότητα μετράται με τις μονάδες μέτρησης lux, lumens και footcandles. Μία λάμπα πυρακτώσεως 75wt μπορεί να μας δώσει 1050 lumens για παράδειγμα. Τα lumens (συχνότερα στη χώρα μας τα lux -lx) συνήθως αναγράφονται στη συσκευασία κάθε λάμπας. Επιλέξτε τη φωτεινότητα που θα σας δώσει τα απαραίτητα lux ανά τετραγωνικό για το χώρο που φωτίζεται, λαμβάνοντας υπόψη πως τυχόν σκιές σε διάφορα σημεία ίσως να μειώσουν τη φωτεινότητα της λάμπας.Τα δάπεδα στις σάλες εστιατορίων πρέπει να κυμαίνονται γύρω στα 15 lumens ανά 1τ.μ. περίπου, ενώ το φως στα τραπέζια πρέπει να είναι γυρω στα 30 lumens / τ.μ. αλλά όχι πολύ περισσότερο. Θέλετε οι πελάτες να βλέπουν το μενού και το φαγητό, αλλά να μην νιώθουν ότι είναι σε αίθουσα χειρουργείου...

• Xρώμα λάμπας: Ο ανοιχτόχρωμος φωτισμός μετράται με τις μονάδες μέτρησης kelvin. Το θερμό φως είναι γενικώς 3.000Κ και κάτω, ο τυπικός φωτισμός φθορίου είναι γύρω στα 4000Κ και αυτό που λέγεται τεχνικός φωτισμός ή πλήρους φάσματος είναι γύρω στα 5.500 Κ ή περισσότερο.

• Τύποι φωτιστικού: Το φωτιστικό είναι το στοιχείο φωτισμού που συγκρατεί τη λάμπα και της παρέχει ενέργεια. Τα φωτιστικά μπορεί να κρέμονται από το ταβάνι, να είναι προσκολλημένα στον τοίχο, να είναι σταθερά στο ταβάνι ή να κρέμονται από ράγα σε ύψος κατάλληλο ώστε να δίνουν το απαραίτητο εφέ.

• Έλεγχος φωτισμού Πολλά εστιατόρια έχουν τοποθετήσει εξελιγμένα συστήματα που τους επιτρέπουν να δημιουργήσουν προγραμματισμένα σκηνικά ατμοσφαιρικού φωτισμού τα οποία ελέγχονται από το laptop, το tablet ή το smart phone τους. Υπάρχει μια απίστευτη πηγή on line προσφοράς για να αγοράσετε οποιοδήποτε είδος λάμπας και οποιοδήποτε είδος φωτιστικού, ενώ αντίστοιχα υπάρχουν πολλές εταιρείες εξειδικευμένες στην παροχή λύσεων φωτισμού, που μπορούν να σας βοηθήσουν να πετύχετε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.

Αρχές του καλού φωτισμού

Είναι εξαιρετικά απλές και εύληπτες: Προσφέρετε πολλαπλές πηγές φωτός, διασφαλίστε ότι έχετε αντίθεση και εξασφαλίστε ένα άνετο, φυσικό φωτισμό.

Ο ιδανικός φωτισμός μιας επιχείρησης έχει 3 διακριτά συστατικά:

Ατμοσφαιρικό φωτισμό, ο οποίος προέρχεται: α) από φυσικό φως, β) από φωτιστικά που εστιάζουν απευθείας στις επιφάνειες και γ) από φωτιστικά που αντανακλούν το φως έμμεσα από το ταβάνι ή τους τοίχους. Ένα άλλο ζητούμενο είναι ο θεματικός φωτισμός που διοχετεύει εντονότερο φως σε συγκεκριμένα σημεία του χώρου, όπως ένα τραπέζι ή ένα μπαρ. Τέλος, θα χρειαστείτε και κάποιο είδος εμφατικού φωτισμού για να αναδείξετε κάποια στοιχεία στο ντεκόρ. Το φως που αναδεικνύει έναν πίνακα, φωτίζει μία κολώνα ή δίνει χρώμα στον τοίχο πίσω από το μπαρ είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα εμφατικού φωτισμού. Ένας καλός σχεδιαστής φωτισμού θα ισορροπήσει και τους 3 αυτούς τύπους για να δημιουργήσει ένα άρτιο και εντυπωσιακό αποτέλεσμα.

Αντιμετωπίστε την... αντηλιά

Ένας συχνό πρόβλημα που ταλαιπωρεί τους πελάτες σας κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες είναι η αντηλιά. Εάν η αντίθεση ανάμεσα στο φως που φωτίζει το σημείο που κοιτάζουμε και το φως που έρχεται πίσω του είναι πολύ μεγάλη, τότε τα μάτια μας έχουν πρόβλημα προσαρμογής. Γι’ αυτό αποφεύγουμε να τοποθετούμε μία τηλεόραση απέναντι από ένα παράθυρο: Η φωτεινότητα της μέρας κάνει αδύνατο να δούμε την οθόνη. Μία άλλη πηγή ενοχλητικής αντίθεσης προέρχεται από τις γυμνές λάμπες. Μία αναντιστοιχία ανάμεσα στο μέγεθος της λάμπας και το φωτιστικό που τη φιλοξενεί είναι συχνά ένοχη για τη δημιουργία ενόχλησης. Με εξαίρεση κάποιες ειδικές περιστάσεις, δεν θα πρέπει να μπορείτε να δείτε τη λάμπα μέσα στο φωτιστικό από οποιοδήποτε κάθισμα στη σάλα.

Διεθνείς τάσεις στο φωτισμό εστιατορίου

Μπορείτε να επιλέξετε κάτι συνηθισμένο ή να επιδιώξετε ένα σχέδιο φωτισμού συμβατό με τα σύγχρονα στιλ στο design εσωτερικών χώρων του εστιατορίου. Οι πελάτες σας κάνουν blogging, ποστάρουν, τουιτάρουν και διαδίδουν όλα όσα τους τραβούν την προσοχή. Ιδού μερικές από τις τάσεις στο φωτισμό που έχουν κερδίσει θετικά σχόλια και είδαμε σε εφαρμογές εστιατορίων σε όλο τον κόσμο.

• LED all the way: Ίσως η μεγαλύτερη τάση στο σχεδιασμό φωτισμού λέγεται l-e-d. Απίστευτα ευέλικτο, ενεργειακά επαρκές και θεατρικό φως που γίνεται η πιο συχνή επιλογή για τις σάλες των εστιατορίων. Οι μεγάλες αλυσίδες το χρησιμοποιούν για να μειώσουν τα ενεργειακά κόστη, ενώ προβάλλουν με τον πιο φωτεινό τρόπο το brand τους.

• #Βιομηχανικά φωτιστικά: Ένα κοινό στιλ που υιοθετούν στο φωτισμό τους οι περισσότερες επιχειρήσεις είναι το “σύγχρονο industrial” στιλ. Το είδος του φωτός που θα περίμενε να συναντήσει κανείς σε ένα εργοστάσιο ή στο γυμναστήριο λυκείου του 1965 χρησιμοποιείται στις σάλες εστιατορίων τόσο σε casual όσο και σε πιο upper χώρους.

• Πολυέλαιοι: Ο πολυέλαιος μπορεί να είναι μία βιώσιμη επιλογή, ειδικά σε συγκεκριμένα σημεία του εστιατορίου που θέλετε να αναδείξετε. Το να κρεμάσετε ένα γκρουπ παρόμοιων σε σχήμα και μέγεθος πολυελαίων, σε διαφορετικό ύψος τον καθένα, μπορεί να προσθέσει θεατρικότητα σε μία σάλα. Κάποιοι σχεδιαστές τοποθετούν πολυελαίους σε συγκεκριμένη σειρά, ώστε να δίνουν έμφαση στην ομοιομορφία τους.

• Καθαρό γυαλί: Αποχαιρετήστε τα υφασμάτινα ή χάρτινα φωτιστικά. Τώρα όλα αφορούν το καθαρό γυαλί: Κλεισμένο σε μεταλλικά κλουβιά, κυρίαρχο σε vintage φωτιστικά στο bar ή σχηματοποιημένο σε μεγάλες μπάλες ή χοντρές στάλες δακρύων... Συνδυασμένα με μία θερμού χρώματος λάμπα, προσθέτει λάμψη στη σάλα και μεγιστοποιεί την εκπομπή φωτός. Το φυσητό διάφανο γυαλί είναι και πάλι στη μόδα και το αποτέλεσμα είναι υπερπαραγωγή!

• Αναδεικνύοντας ανομοιόμορφες επιφάνειες. Ένα άλλο είδος φωτισμού που οι σχεδιαστές εστιατορίων επιλέγουν είναι να φωτίζουν από κάτω προς τα πάνω την ανομοιόμορφη υφή κάποιων στοιχείων του τοίχου που παρουσιάζουν ενδιαφέρον,όπως το ανεπεξέργαστο ξύλινο ή το χειροποίητο γύψινο. Η οξεία γωνία του φωτός αναδεικνύει κοιλότητες και εξογκώματα ή δημιουργεί σκιές που δίνουν στους τοίχους ζωή και υπόσταση.

• Προβεβλημένες λάμπες πυρακτώσεως σε κορδόνια. Η τάση προς τα ultra μινιμαλιστικά φωτιστικά, έφερε στο προσκήνιο τις λάμπες πυρακτώσεως σε κορδόνια. Πρόκειται για απλές λάμπες, τοποθετημένες στο τέλος ενός κορδονιού που χρησιμοποιούνται σαν στοιχείο κλειδί στο σχεδιασμό φωτισμού. Η λάμπα είναι πάντοτε πυρακτώσεως που δίνει μια ζεστή απαλή λάμψη. Και ενώ δεν είναι επαρκείς για να φωτίζουν σχεδόν οτιδήποτε, δίνουν τέλειο τόνο όταν κρέμονται πάνω από ένα μπαρ ή ένα τραπέζι.

Επιλέξτε αυτό που σας ταιριάζει

Αν συνεργάζεστε με έναν επαγγελματία ντιζάινερ, μπορεί να σας βοηθήσει να καταλήξετε στον αριθμό και τον τρόπο τοποθέτησης των φωτιστικών. Χρήσιμο όμως θα ήταν να ξέρετε κάτι και ο ίδιος για το σωστό φωτισμό στην επιχείρησή σας. Σε γενικές γραμμές, τα led θεωρούνται από πολλούς ειδικούς ως η πιο οικονομική επιλογή για το φωτισμό μακροπρόθεσμα. Η αλήθεια είναι, πως η αρχική τιμή αγοράς είναι συχνά εκείνη που καθοδηγεί έναν επιχειρηματία που ξεκινά μια επιχείρηση, ο οποίος ίσως νιώθει πως ξοδεύει πολλά για το φωτισμό, όταν το αρχικό του κεφάλαιο είναι περιορισμένο. Ωστόσο, η μακροπρόθεσμη εξοικονόμηση ενέργειας που προσφέρουν τα led, σε συνδυασμό με τη ελάχιστη εκπομπή θερμότητας, τα κάνουν σύμφωνα με πολλούς ειδικούς πιο αποδοτικά από τις υπόλοιπες λύσεις.

Επιμέλεια: Εύα Τούνα

Από το τεύχος 51 (Ιανουάριος/Φεβρουάριος 2014) του περιοδικού ΨΗΤΟ.